Nguồn gốc lễ Vu Lan

Vu Lan là một trong những ngày lễ truyền thống của Việt Nam, mang ý nghĩa báo hiếu đấng sinh thành và nhắc nhở con người tìm về nguồn cội. Đại đức Thích Nhật Thiện, ban trụ trì chùa Giác Ngộ (quận 10, TP HCM) giải thích, ý nghĩa của "Vu Lan" tức là "cái chậu" hoặc "bồn" để đựng hoa quả, phẩm vật dâng cúng chư tăng nhằm cầu siêu cho những vong hồn thoát khỏi địa ngục. Theo truyền thuyết, trong số những người theo hầu đức Phật có ngài Mục Kiền Liên, một vị tôn giả tu luyện được nhiều phép thần thông. Mục Kiền Liên tưởng nhớ mẹ nên một ngày nọ dùng đôi mắt thần nhìn xuống địa ngục, thấy mẹ là bà Thanh Đề bị Diêm Vương đày làm quỷ đói do kiếp trước gây nhiều nghiệp ác. Vì thương mẹ quá, Mục Kiền Liên đã dùng phép thuật xuống địa ngục để mang cơm dâng cho người. Bà Thanh Đề do lâu ngày nhịn đói nên khi ăn đã dùng một tay che bát. Từ đó, bài kinh "Phật tử nguyện đọc kinh diệt uế trầm hương" ra đời với ý nghĩa cầu siêu cho vong hồn của những người đã mãn nguyện. Ngày nay, người ta thường tổ chức lễ Vu Lan vào ngày rằm tháng bảy âm lịch để cầu siêu cho ông bà, cha mẹ đã qua đời và những người đã từ trần. Lễ Vu Lan còn có ý nghĩa giáo dục, nhắc nhở mọi người về việc hiếu thảo cha mẹ và tôn kính gia trưởng. Ngày nay, huấn luyện người trẻ tuân thủ truyền thống này vẫn còn được ưa chuộng và được đánh giá là một trong những phương tiện tốt nhất để thắt chặt tình thân trong gia đình Việt.
Nguồn gốc Lễ Vu Lan đến từ Đức Phật dạy rằng không ai có thể cứu được người phụ nữ bị ác nghiệp nặng nề một mình. Nhờ sự hợp tác của Chư tăng khắp mười phương mới có thể giải thoát được cô ta. Vào ngày Rằm tháng Bảy, trong khi các vị Chư tăng kết thúc kỳ nghỉ an cư kiệt hạ của họ trong 3 tháng, người ta tổ chức một lễ cúng để tri ân, cầu nguyện và giải thoát những linh hồn đang bị giam cầm trong địa ngục. Điều này được thực hiện bằng cách đặt một chiếc chậu và cúng các loại thức ăn và hoa để dành cho các vị Chư tăng xá lợi cho các vị hội đồng tâm linh. Mục Kiền Liên đã làm theo lời dạy của Đức Phật và bằng sự linh thiêng từ các vị Chư tăng, cô đã cứu mẹ mình và giải thoát được vô số linh hồn khác đang bị giam cầm. Từ đó, ngày Rằm tháng Bảy đã trở thành mùa hiếu hạnh quan trọng với ý nghĩa rất sâu sắc: xá tội và giải thoát cho những kẻ vong nhân. Ngoài ra, trong những ngày này, mọi người cũng thường tổ chức các buổi đàn cầu siêu hoặc thực hiện các lễ cúng bố thí để thức ăn và quà tặng cho các linh hồn chưa có người thân để mong được phù hộ cho gia đình của mình. Để theo dõi lời dạy của Đức Phật và báo đáp cho cha mẹ của mình, các phật tử sau đó đã bắt đầu tổ chức Lễ Vu Lan vào mỗi năm. Lễ Vu Lan không chỉ là một lễ hội tôn vinh sự hiếu hạnh và kính trọng đối với các vị cha mẹ của mỗi người mà còn là cơ hội để mọi người phát triển tình thương và đặt niềm tin vào các tôn giáo và truyền thống của gia đình và đất nước của mình. Vì vậy, Lễ Vu Lan đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa phật giáo của Việt Nam. Nó là cơ hội để mọi người dựa vào tôn giáo và truyền thống của gia đình và đất nước để nhớ lại người thân, tri ân các vị vong nhân và xác định lòng biết ơn và trân trọng đối với những gì mà chúng ta đang có.
Vu Lan là một trong những ngày lễ lớn của Phật giáo ở Việt Nam. Lễ Vu Lan không chỉ đơn thuần là ngày để nhắc nhở báo hiếu cha mẹ nhưng còn là ngày tìm về cội nguồn, biết ơn và báo ơn. Tư tưởng này hoàn toàn phù hợp với tâm lý, tư duy hiền hậu, chất phác và ôn hòa của người Việt Nam. Theo Đại đức Nhật Thiện, vào ngày Rằm tháng bảy, một chiếc cầu vô hình được bắc giữa hai bờ của thế giới Dương (người sống) và thế giới Âm (người chết). Công nguyên đầu tiên, đạo Phật đã có mặt trên đất nước Việt Nam và giáo lý Phật đà đã được tiếp nhận và hội nhập vào đời sống văn hóa của người Việt một cách sâu sắc. Vì vậy, Lễ Vu Lan đã sớm chuyển thành ngày lễ có ảnh hưởng lớn đến đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam. Trong đời sống tinh thần của người Việt, sự tích hay nguồn gốc của Rằm tháng bảy không quá quan trọng vì điều quan trọng, linh thiêng là tìm về cội nguồn để biết ơn và báo ơn. Theo phương châm "Uống nước nhớ nguồn", "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây", người Việt Nam luôn biết ơn những người đã góp phần xây dựng đất nước và những người đã giúp đỡ mình. Lễ Vu Lan cũng là ngày để công nhận và bày tỏ lòng biết ơn và tôn kính những người đã mất để các linh hồn của họ được yên nghỉ. Với ý nghĩa sâu xa và giàu đẹp của mình, Lễ Vu Lan đã trở thành một trong những ngày lễ truyền thống được yêu thích và được tổ chức trang trọng tại Việt Nam.
Nguồn gốc Lễ Vu Lan xuất phát từ đạo Phật, được tổ chức vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm để tưởng nhớ đến công ơn sinh thành của cha mẹ. Đây là một trong những lễ hội truyền thống của người Việt Nam, được tổ chức và chăm sóc tại các chùa, đền, miếu trên khắp cả nước. Trong ngày Lễ Vu Lan, mỗi người thường tỏ lòng biết ơn cha mẹ đã sinh thành và nuôi dưỡng mình bằng việc thực hiện các nghi lễ cúng dường, lễ cầu siêu, phát bồ tát, phóng sinh và làm phúc bố thí. Việc làm này không chỉ giúp cho người tưởng nhớ công ơn cha mẹ, mà còn tạo thêm niềm tin và ý nghĩa truyền thống đối với con cháu của họ. Mỗi người trong ngày Lễ Vu Lan đều được cài lên áo một chiếc hoa hồng: màu đỏ cho người còn mẹ và màu trắng cho ai đã mất mẹ. Điều này tượng trưng cho tình cảm và trách nghiệm mà con cái luôn cảm nhận đối với cha mẹ, bất kể họ còn sống hay đã khuất đi. Người cài hoa hồng đỏ trên ngực áo được nhắc nhở để cố gắng hết lòng vâng lời, hiếu kính, lễ phép với cha mẹ. Đây là cách để tôn trọng sự hy sinh và toàn tâm toàn ý của cha mẹ trong việc nuôi dưỡng con cái. Người cài hoa trắng trên ngực áo thì được nhắc nhở để giữ nề nếp gia phong anh em hòa thuận, không quên công ơn lớn lao của cha mẹ và cùng nhau tiếp tục duy trì tình cảm gia đình. Với người Việt Nam, Lễ Vu Lan được coi là một trong những dịp quan trọng nhất trong năm để kính trọng và tưởng nhớ công ơn của cha mẹ. Họ luôn giữ gìn truyền thống đó và tỏ ra rất tự hào về nó. Tuy nhiên, việc thể hiện tình cảm và sự kính trọng đối với cha mẹ không chỉ được thể hiện vào ngày Lễ Vu Lan, mà còn phải được duy trì và thực hiện trong cuộc sống hàng ngày. Đó mới là cách để con cái được vun đắp tình cảm gia đình và hiếu thảo phả hệ.